Badania nieniszczące (NDT)

 

Badania nieniszczące (ang. Non-Destructive Testing) – NDT pozwalają na weryfikację stanu istniejącej konstrukcji oraz dokonywanie na tej podstawie prognozy dotyczącej jej trwałości, oceny jakości wykonania oraz bezpiecznego użytkowania. Najistotniejszą przewagą badania NDT jest możność ustalenia parametrów i szczegółowego opisu fizycznego badanego materiału na każdym etapie produkcji.

Badania NDT wykorzystują metody, które nie wpływają na zdolności wytrzymałościowe i eksploatacyjne badanych konstrukcji, a podczas przeprowadzania badania próbka nie ulega jakiemukolwiek zniszczeniu, w przeciwieństwie do badań niszczących. Wymagania dotyczące jakości mogą się różnić w zależności od ich późniejszego przeznaczenia oraz fazy produkcji- w tym celu stworzono klasy oceny adekwatne do ich wykonania i eksploatacji.

 

Co wykorzystują badania nieniszczące NDT?

Metoda Badania	Własności Fizyczne	Wykrywanie niezgodności	Zastosowanie do:Określenia położenia niezgodności	Zastosowanie do:Określenia wielkości niezgodności	Zastosowanie do:Pomiaru
Wizualna VT	Jaskrawość, Kontrast, Barwy	Tak	Tak	Ograniczona	Nie
Penetracyjna PT	Zjawisko włoskowatości	Tak	Tak	Nie	Nie
Magnetyczno proszkowa MT	Pole magnetyczne	Tak	Tak	Ograniczona	Nie
Radiograficzna RT	Absorpcja	Tak	Ograniczona	Ograniczona	Ograniczona
Ultradźwiękowa UT	Refleksja	Tak	Tak	Ograniczona	Tak

 

Metoda badań	Wymagania odnośnie powierzchni i dostępu do badanych powierzchni	Główne zalety i ograniczenia metody
Wizualna (VT)	Można stosować do oglądania od wewnątrz wyrobów złożonych. Może wystarczyć jedno miejsce dostępu. Powierzchnie muszą być czyste.	– metoda bardzo wszechstronna – wymaga użycia przyrządów optycznych – obarczona dużą niepewnością
Penetracyjna (PT)	Nieciągłość musi być otwarta na powierzchni i wolna od zanieczyszczeń. Utrudnione badanie na powierzchniach chropowatych.	– wykrywa tylko nieciągłości wychodzące na powierzchnię – nie nadaje się do badania materiałów porowatych – metoda prosta, brudna – wszystkie nieciągłości powierzchniowe wykrywa się w jednej operacji niezależnie od kierunku przebiegu
Magnetyczno- Proszkowa (MT)	Powierzchnia w miarę gładka i czysta. Metoda może być stosowana do części z cienkimi okryciami galwanicznymi.	– przydatna tylko do materiałów ferromagnetycznych – wykrywa tylko nieciągłości powierzchniowe lub podpowierzchniowe – konieczne rozmagnesowanie części po badaniu
Radiograficzna (RT)	Musi zapewniać dostęp z obu stron.	– mimo wysokich kosztów można badać jednocześnie duże powierzchnie – metoda nie określa głębokości nieciągłości – istotny jest kierunek nieciągłości liniowych – najlepsza metoda wykrywania wewnętrznych niezgodności
Ultradźwiękowa (UT)	Dostęp z jednej lub obu stron. Powierzchnia kontaktowa pozwalająca na wprowadzenie fali ultradźwiękowej	– metoda kosztowna w odniesieniu do dużych konstrukcji – najlepsza metoda wykrywania wewnętrznych nieciągłości płaskich

 

 

 

 

Badania wizualne	Badania radiograficzne	Badania magnetyczno-proszkowe
Badania penetracyjne	Badania ultradźwiękowe	Pomiar grubości powłok i elementów

 

 

Badania nieniszczące w praktycznym zastosowaniu pozwalają na:

• wykrycie, umiejscowienie, sklasyfikowanie właściwości i rozpiętości nieciągłości
  w procesach wytwarzania i użytkowania,
• określenie formy i parametrów materiału,
• wyznaczanie grubości badanej konstrukcji lub jej warstwy ochronnej.